Ξεφτέρι, ένας ικανός, ταχύτατος και ευέλικτος θηρευτής!!! Δείτε εντυπωσιακό βίντεο που κυνηγάει…

Το Ξεφτέρι είναι είδος μη γνήσιου γερακιού (γένος Accipiter), που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι Accipiter nisus και περιλαμβάνει 7 υποείδη.

Είναι το πιο κοινό ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της Ευρώπης.

Η δεξιότητά του στο κυνήγι και οι ελιγμοί του, προσέδωσαν στο πτηνό την ελληνική του ονομασία αλλά και το προσωνύμιο («ξεφτέρι») σε κάποιον που διαθέτει ευστροφία και εξαιρετικές ικανότητες στην πραγματοποίηση στόχων.

Στην Ευρώπη, το ξεφτέρι εξαπλώνεται σε όλη την ήπειρο εκτός από την Ισλανδία και τις απώτατες περιοχές της Σκανδιναβίας, ως επιδημητικό πτηνό, πλην των βορείων επικρατειών (Σκανδιναβίας και Ρωσίας), όπου έρχεται μόνο για να αναπαραχθεί τα καλοκαίρια.

Η μετανάστευση των ξεφτεριών πραγματοποιείται μοναχικά, αλλά μπορεί να συγκεντρώνονται μεγάλα σμήνη στους μεταναστευτικούς «διαδρόμους», πάνω από τα θαλάσσια περάσματα.

Το είδος απαντά κυρίως σε δασώδεις, απομονωμένες περιοχές, κατά προτίμηση σε μέρη όπου εναλλάσσονται κωνοφόρα και φυλλοβόλα με μικρά ξέφωτα. Το ξεφτέρι, μπορεί να δει κανείς σε κήπους και σε αστικές περιοχές , ενώ μπορεί να φωλιάζει ακόμη και στα πυκνά πάρκα της πόλης.

Το μικρότερο μέγεθος των αρσενικών φαίνεται να ευνοήθηκε εξελικτικά, λόγω της διαχρονικά μεγαλύτερης ικανότητάς τους στο κυνήγι, κάτι που απαιτεί μικρό και ευέλικτο σώμα στο δασικό περιβάλλον.

Αρσενικό ♂: άνω επιφάνεια σώματος γκρίζα στο χρώμα του σχιστόλιθου, συχνά με κυανίζουσα απόχρωση.

Θηλυκό ♀: μεγαλύτερο από το αρσενικό, άνω επιφάνεια σώματος γκρίζα στο χρώμα του σχιστόλιθου ή καφεγκρίζα χωρίς κυανίζουσα απόχρωση.

Το ξεφτέρι είναι ο κύριος θηρευτής μικρών πτηνών του δάσους, αν και μόνον το 10% των επιθέσεων καταλήγει επιτυχώς. Κυνηγάει με αιφνιδιαστική επίθεση, χρησιμοποιώντας φράκτες, συστάδες, οπωρώνες και λοιπές περιοχές κάλυψης κοντά στις δασικές παρυφές. Κάνει επίσης χρήση των κήπων σε κατοικημένες περιοχές, εκμεταλλευόμενο τα θηράματα που βρίσκονται εκεί.

Τα αρσενικά ξεφτέρια, συνήθως κυνηγούν πουλιά που ζυγίζουν μέχρι 40 γραμμάρια, μερικές φορές έως και 120 γρ., αλλά τα θηλυκά μπορούν να χειριστούν θηράματα μέχρι 500 γρ. ή περισσότερο.

Κατά την διάρκεια ενός έτους, ένα (1) ζευγάρι θα μπορούσε να θανατώσει μέχρι 2.200 σπουργίτια, 600 κοτσύφια ή 110 φάσσες. Τυπικά παραδείγματα αποτελούν ο καλόγερος και το σπουργίτι, που είναι ευάλωτα σε επιθέσεις.

Τα αρσενικά συλλαμβάνουν, κυρίως, παπαδίτσες, σπίνους, σπουργίτια και τσιχλόνια, ενώ τα θηλυκά συλλαμβάνουν συχνά τσίχλες και ψαρόνια. Μεγαλύτερα θηράματα, όπως περιστέρια και καρακάξες, δεν πεθαίνουν αμέσως αλλά υποκύπτουν αργότερα, κατά την διάρκεια του μαδήματος.

Περισσότερα από 120 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί ως δυνητικά θηράματα, ενώ κάποια ξεφτέρια, ως άτομα, μπορεί να ειδικεύονται σε ορισμένα είδη. Τα πουλιά που θηρεύονται είναι συνήθως ενήλικες ή νεαρά, αν και τρώγονται ενίοτε νεοσσοί στην φωλιά τους και θνησιμαία. Από τα θηλαστικά, οι νυχτερίδες και οι σκίουροι αποτελούν προτεραιότητα, ενώ τα έντομα καταναλώνονται πολύ σπάνια.

Τα μικρά πουλιά θανατώνονται κατά την πρόσκρουση ή από τα πόδια του αρπακτικού, ειδικά από τους ισχυρούς γαμψώνυχες. Η κατανάλωση αρχίζει μετά το μάδημα των φτερών.

Όπως και σε άλλα αρπακτικά πτηνά, τα ξεφτέρια αφοδεύουν άπεπτα σφαιρίδια (pellets) από μέρη της λείας τους. Συνήθως αποτελούνται από μικρά πούπουλα, καθώς τα μεγαλύτερα δεν καταναλώνονται.

Είναι ικανότατος θηρευτής που εκμεταλλεύεται την ταχύτητα και ευελιξία του ανάμεσα στα δένδρα, στα δασικά ενδιαιτήματα όπου διαβιοί. Συνήθως περιμένει, καλά κρυμμένο μέχρι το θήραμα να πλησιάσει, αποκαλύπτει την θέση του και πετάει γρήγορα και χαμηλά.

Μπορεί να ακολουθήσει καταδίωξη, με το ξεφτέρι να προσπαθεί να αρπάξει το θύμα από το κάτω μέρος, πετώντας ακόμη και ανάποδα (βίντεο), ή το καταδιώκει τρέχοντας με τα πόδια μέσα στην βλάστηση. Δεν είναι τυχαίο ότι, χρησιμοποιεί μεγάλη γκάμα τεχνικών θήρευσης .

Κατά την διάρκεια του κυνηγιού, το ξεφτέρι μπορεί να πετάξει σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων κάθε ημέρα.

Ένας φίλος στο FB (το όνομά του μου διαφεύγει) έγραψε:

“Οι αρχαιοέλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν για το κυνήγι μικρών ζώων τα “οξυπτέρια“,ένα είδος ταχύτατων γερακιών κατάλληλα γυμνασμένων,που ήσαν οξείας αντίληψης και αστραπιαίας ταχύτητος. Έκτοτε επεκράτησε η συνήθεια να αποκαλούνται ξυπτέρια – ξεφτέρια, παραφθορά του οξυπτέρια, οι άνθρωποι με οξεία και γοργή αντίληψη και δράση. Οι εκπαιδευτές αυτών των πτηνών ονομάζονταν ιερακάριοι και εκ της λέξης αυτής προέκυψε το όνομα Γερακάρης.”