Ενεργειακές ανάγκες – διατροφή καρδερίνας.

Παρακολουθώντας τις συζητήσεις στα forum και στο fb διάβασα μια παρέμβαση του κ. Ανδρέα Σκοκάκη που αναφέρεται επίσης σε ένα άρθρο του κ. Βασίλη Σελέκου για τις καρδερίνες. Αναφέρεται στις ενεργειακές ανάγκες – μεταβολισμό – διατροφή και γενικά συμβουλές για αυτά τα απαιτητικά πουλιά. Αναμφίβολα από τα καλύτερα άρθρα που έχω διαβάσει…

Οι ενεργειακές ανάγκες συντήρησης (ΕΑΣ) της καρδερίνας, εξαρτώνται κυρίως από τον βασικό μεταβολισμό της (ΒΜ) και τις πρόσθετες λειτουργικές δαπάνες ενέργειας για την διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας (ΔΣΘ) του σώματος και της ελαφριάς μυικής εργασίας για πτήση (ΜΕΠ). Δηλαδή πρέπει να ισχύει η σχέση ΕΑΣ = ΒΜ + ΣΘΣ + ΜΕΠ.

Ο μεταβολισμός της καρδερίνας συμμετέχει στο μεγαλύτερο ποσοστό (πάνω από 70%) των δαπανών της ενέργειας που απαιτείται για την συντήρηση και επηρεάζεται από παράγοντες όπως είναι:

το σωματικό μέγεθος (Balcanica, Major κλπ.)
η ηλικία
το φύλο
η θρεπτική της κατάσταση
το μικροκλίμα του εκτροφείου
οι διαστάσεις των κλουβιών
διάφοροι ορμονικοί παράγοντες
το στρες
η υγιεινή κατάσταση (ασθένειες)
η συχνή προληπτική φαρμακευτική αγωγή (πχ με σουλφοναμίδες)
η εποχή κλπ.

Η ανάλυση και αυτών των παραγόντων ξεχωριστά, θα απαιτούσε επίσης μεγάλη έκταση, για αυτό και θα συνεχίσω με την ενέργεια.

Οι ενεργειακές ανάγκες της καρδερίνας την περίοδο της συντήρησης, πρέπει να προέρχονται κυρίως από τους υδατάνθρακες των σπόρων των δημητριακών και λιγότερο από τα έλαια των πρωτεϊνούχων σπόρων και της πρωτεΐνης της αυγοτροφής. Αξίζει να αναφερθεί ότι η καύση 1g λίπους παράγει ενέργεια που αντιστοιχεί σε 9,2 kcal, 1g υδατανθράκων σε 4,1 kcal και 1g πρωτεϊνών σε 5,65 kcal.
Αν οι ενεργειακές θρεπτικές ουσίες που προσλαμβάνονται είναι λιγότερες από αυτές που δαπανώνται από την καρδερίνα, τότε προκύπτει αρχικά διαταραχή του ισοζυγίου της ενέργειας, απίσχναση (λόγω της φθοράς του λίπους), εξασθένηση των οργάνων της και ελάττωση της αντίστασης στις μικροβιακές και παρασιτικές προσβολές.

Αντίθετα εάν οι ενεργειακές θρεπτικές ουσίες που προσλαμβάνονται είναι περισσότερες από εκείνες που δαπανώνται από την καρδερίνα, τότε το μέρος αυτών που περισσεύει χρησιμοποιείται για την παραγωγή λίπους. Μια προσωρινή έξτρα πρόσληψη ενεργειακών ουσιών, αποτίθεται ενδοκοιλιακώς και θεωρείται επιθυμητή σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως είναι η εξωτερική εκτροφή την περίοδο του χειμώνα. Η παρατεταμένη όμως μεγάλη πρόσληψη ενεργειακών ουσιών, προκαλεί εναπόθεση λίπους και σε άλλους ιστούς του σώματος της καρδερίνας όπως στο ήπαρ, στις ωοθήκες κλπ.

Η μείωση της απορροφητικότητας του εντέρου μπορεί να προέλθει από στρές, από προσβολή παρασίτων ή βακτηρίων και από χορήγηση αντιβιοτικών, ενώ μη ισορροπημένο σιτηρέσιο παρέχεται στα πτηνά από άγνοια διατροφής, από μονομερή ή απεριόριστη διατροφή, από ληγμένη η κακώς συντηρημένη τροφή, από συνωστισμό κ.λ.π.

Μείωση της απορροφητικότητας του εντέρου.

1. Στρές.
Στο λεπτό έντερο των πτηνών γίνεται το μεγαλύτερο μέρος της πέψης και κυρίως η πρωτεολυτική φάση, δηλαδή η διάσπαση των πρωτεϊνών. Σε αυτό συμβάλλουν οι κινήσεις του εντέρου καθώς και η έκκριση των γαστρικών υγρών.
Η κινητικότητα όμως του εντέρου καθώς και η έκκριση των γαστρικών υγρών, αναστέλλονται με την παρουσία αδρεναλίνης, η οποία παράγεται σε περιπτώσεις στρεσαρίσματος.

Περίοδοι στρές θεωρούνται

η 1η εβδομάδα της ζωής των νεοσσών,
η περίοδος απογαλακτισμού,
ο συνωστισμός στην φωλιά
και αργότερα κατά την ανάπτυξή τους,
η αναπαραγωγή
και η πτερόρροια.

Δηλαδή όλες οι περίοδοι κατά τις οποίες τα πτηνά χρειάζονται αυξημένα ποσοστά πρωτεΐνης!

2. Παρασιτικές – Βακτηριακές μολύνσεις.
Οι μολύνσεις του εντέρου από παράσιτα (έλμνιθες, κοκκίδια κ.λ.π) και βακτήρια, μειώνουν την ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα και προκαλούν φλεγμονές στον εντερικό βλεννογόνο των πτηνών. Αυτό επηρεάζει αρνητικά την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και συνεπώς και των πρωτεϊνών.

3. Χορήγηση αντιβιοτικών.
Είναι γνωστό ότι τα αντιβιοτικά, οι σουλφοναμίδες κ.λ.π, καταστρέφουν εκτός από την βλαβερή και την ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου των πτηνών.
Συνεπώς μειώνεται και η απορροφητικότητα των θρεπτικών συστατικών και των πρωτεϊνών.

Μη ισορροπημένο σιτηρέσιο.

Απεριόριστη ή λανθασμένη διατροφή.
Η χρησιμοποίηση ελαιούχων σπόρων (κανναβούρι, νίζερ, ρούπσεν, ηλιόσπορος κ.λ.π), σε μεγάλο ποσοστό στο σιτηρέσιο των πτηνών, περιορίζει την κατανάλωση της αυγοτροφής ή της εντομοτροφής, εξαιτίας της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών.
Ο μόνος λόγος που τα πτηνά τρώνε , είναι για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες. Τα φυτικά έλαια που περιέχονται στους ελαιούχους σπόρους, έχουν μεγάλη ενεργειακή αξία (περίπου 2-3 φορές μεγαλύτερη από αυτή των δημητριακών όπως το κεχρί, η βρώμη κ.λ.π).
Τα πτηνά ενστικτωδώς (λεπτομερή παρουσίαση των βιολογικών ενστίκτων της διατροφής, έγινε στο σεμινάριο του Α.Λ.Ο.Π για την καρδερίνα, ενώ γραπτώς θα παρουσιαστεί προσεχώς) θα προτιμήσουν τους ελαιούχους σπόρους, αφήνοντας τους σπόρους δημητριακών στην ταΐστρα.
Πολλοί εκτροφείς ξαναγεμίζουν την ταΐστρα των καλομαθημένων αυτών πτηνών, αγνοώντας ότι έτσι συμβάλουν στην μη ισορροπημένοι διατροφή τους και φυσικά και στην μείωση του τελικού ποσοστού της πρωτεΐνης που προσλαμβάνουν τα πτηνά από τα συμπληρώματα.
Το πρόβλημα το καλοκαίρι είναι πιο έντονο καθώς η ανάγκη πρόσληψης θερμίδων από τα πτηνά μειώνεται.
Οι λιπαρές ουσίες επιδρούν ευνοϊκά στην πεπτικότητα των πρωτεϊνών, με την προϋπόθεση ότι δεν θα ξεπεράσουν ορισμένα όρια.