Τι προβλέπεται σχετικά με το πλύσιμο και το καθάρισμα των αυγών από τον επαγγελματία ωοπαραγωγό ή εμπορό πριν την πώληση; Διαβάστε το σχετικό εδάφιο της Απόφασης αριθ. 94/371/ΕΚ του Συμβουλίου.

Η πρακτική του πλυσίματος των αυγών κατηγορίας A για ανθρώπινη κατανάλωση απαγορεύεται από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα φρέσκα αυγά κατηγορίας Α πρέπει να παράγονται με τρόπο που να διασφαλίζει ότι είναι κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση. Τα πλυμένα αυγά θα πρέπει να κατατάσσονται σε χαμηλότερη κατηγορία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη στάση ορισμένων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Αυστραλία, όπου το πλύσιμο των αυγών αποτελεί κοινή πρακτική.

Μεταξύ των κρατών μελών, μόνο στη Σουηδία πλένονται συνήθως τα επιτραπέζια αυγά για την ικανοποίηση των προτιμήσεων των καταναλωτών. Και σε μερικά άλλα κράτη μέλη ακόμη, όπως το ΗΒ και η Ιταλία, οι καταναλωτές μπορεί να έχουν την ιδέα ότι τα πλυμένα αυγά είναι ασφαλέστερα. Η ιδέα αυτή έχει μπει στο μυαλό των καταναλωτών λόγω επανειλημμένων κρουσμάτων τροφικών δηλητηριάσεων από αυγά μολυσμένα με Salmonella enteriditis και εκστρατείες των μέσων ενημέρωσης για το θέμα αυτό. Η αυξημένη χρήση εναλλακτικών συστημάτων και το υψηλότερο, κατά συνέπεια, ποσοστό διαθέσιμων στην αγορά αυγών εναλλακτικής εκτροφής μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση υψηλότερου αριθμού βρώμικων αυγών. Τα βρώμικα αυτά αυγά πρέπει να κατατάσσονται σε χαμηλότερη κατηγορία και να πωλούνται σε χαμηλότερη τιμή, πράγμα το οποίο προκαλεί απώλεια εισοδήματος στους παραγωγούς. Αυτό εξηγεί γιατί το πλύσιμο των αυγών εξακολουθεί να αποτελεί διαδικασία ελκυστική.

Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι την όλη επιφάνεια ενός αυγού καλύπτει μια επιδερμική μεμβράνη, δηλ. μια οργανική στιβάδα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες και ορθές πρακτικές χειρισμού η επιδερμίδα προστατεύει το αυγό από αφυδάτωση και συνιστά ένα φυσικό φράγμα για κοινούς μολυντές που είναι παρόντες στη χλωρίδα που σχηματίζει αποικίες στην επιφάνεια των αυγών. Το περιεχόμενου του αυγού μπορεί να μολυνθεί με κάθετο τρόπο, όταν οι ωοθήκες ή οι σάλπιγγες της ωοπαραγωγού όρνιθας είναι μολυσμένες, και με οριζόντιο τρόπο, όταν μολυντές, προερχόμενοι π.χ. από κοπρανώδες υλικό ή σκόνη στη φωλιά, μπορέσουν να διεισδύσουν διαμέσου του κελύφους στο εσωτερικό του αυγού. Το πλύσιμο των αυγών δεν μπορεί να αλλάξει την κατάσταση της κάθετης μετάδοσης μολυντών. Στην περίπτωση της οριζόντιας μετάδοσης, η μεμβράνη συνιστά ένα φυσικό φράγμα και σε περίπτωση μη σωστής μεταχείρισης, καταστροφή της μεμβράνης μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ευθραυστότητα του αυγού και να αυξηθεί ο κίνδυνος μόλυνσης του περιεχομένου του. Κίνδυνος καταστροφής της μεμβράνης μπορεί να προκληθεί από:

– παρουσία νερού στο κέλυφος (και μια απλή ακόμη συμπύκνωση μπορεί να καταστρέψει τη μεμβράνη όταν τα αυγά πακετάρονται υγρά),

– παρουσία σιδήρου στο νερό πλύσεως,

– ρύπανση του κελύφους από κόπρανα και, στην περίπτωση αυτή,

– μηχανικό βούρτσισμα για απομάκρυνση της βρωμιάς,

– υψηλή πίεση (π.χ. κατά το πλύσιμο) κλπ.

Για τους λόγους αυτούς, η πρακτική του καθαρισμού των αυγών πρέπει να εφαρμόζεται πολύ ήπια και προσεκτικά, για να αποφεύγεται η καταστροφή της φυσικής επιδερμίδας και η επακόλουθη ποιοτική υποβάθμιση του αυγού.

4.3.1. Υφιστάμενη κατάσταση

Το πλύσιμο των επιτραπέζιων αυγών κατηγορίας Α δεν επιτρέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1274/91 της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 1991, περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1907/90 σχετικά με ορισμένες προδιαγραφές εμπορίας για τα αυγά [4] αναφέρει ότι “Τα αυγά της κατηγορίας Α δεν πρέπει να πλένονται ή να καθαρίζονται με άλλο τρόπο πριν ή μετά την κατάταξη.” Λόγω της διάταξης αυτής, τα πλυμένα αυγά πρέπει να κατατάσσονται στα αυγά κατηγορίας Β αλλά η πρακτική αυτή σπάνια εφαρμόζεται στην ΕΕ, με εξαίρεση τη Σουηδία. Η απροθυμία που εμφανίζεται στην ΕΕ να επιτραπεί η πρακτική του πλυσίματος των αυγών είναι απόρροια του φόβου ενδεχόμενης καταστροφής της επιδερμίδας, όπως περιγράφεται ανωτέρω.

[4] ΕΕ L 121 της 16.5.1991, σ. 11.

Η νομοθεσία ΕΕ προβλέπει τη συγχώνευση των σημερινών κατηγοριών B και Γ στην κατηγορία Β και ότι, με έναρξη από 1η Ιανουαρίου 2004, τα αυγά κατηγορίας Β δεν θα πρέπει να πωλούνται πλέον ως επιτραπέζια αυγά. Αυτό δημιουργεί ανησυχία στη Σουηδία όπου το πλύσιμο των αυγών είναι μια συνήθης πρακτική και οι προτιμήσεις ορισμένων καταναλωτών γέρνουν προς την πλευρά της αγοράς πλυμένων αυγών.

Σε χώρες όπου το πλύσιμο των αυγών επιτρέπεται, η πρακτική αυτή θεωρείται ως μία πρακτική σχετικά χαμηλού κινδύνου.

Στις μέρες μας, η πρακτική του πλυσίματος των αυγών και ο διαθέσιμος στην αγορά εξοπλισμός καθιστούν την όλη πρακτική πιο υπεύθυνη από πριν. Οι σημερινές μηχανές πλυσίματος είναι φιλικότερες στο αυγό.

Σήμερα, η γενική επαγγελματική διαδικασία για το πλύσιμο των αυγών μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα στάδια:

1. βρέξιμο

2. πλύσιμο

3. ξέπλυμα και

4. ξήρανση.

5. Κατόπιν ακολουθεί η κανονική διεργασία ταξινόμησης και συσκευασίας όπως γίνεται και σε εγκαταστάσεις που δεν χρησιμοποιούν πλύσιμο.

Το κόστος για τα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους κέντρα συσκευασιών, οδηγεί σε ασήμαντη αύξηση της τιμής του αυγού. Το κόστος εκτιμάται σε EUR 0,01 ανά πλυμένο αυγό και μπορεί να θεωρηθεί ως αμελητέο όταν ο καταναλωτής είναι έτοιμος να το πληρώσει.