Τα πουλιά στο χειρουργείο!!!

Οι χειρουργικές επεμβάσεις στον σκύλο και στη γάτα είναι κάτι πολύ συνηθισμένο στην καθημερινότητα ενός κτηνιατρείου. Όμως, τι γίνεται με τα πτηνά τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας τα οποία δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν αλλιώς; Η κτηνίατρος Patricia Gray μας περιγράφει τις δυσκολίες και τους περιορισμούς.

Το πτηνό στο χειρουργείο είναι ένα θέμα αρκετά εξειδικευμένο που απαιτεί ιδιαίτερη εκπαίδευση και γνώσεις από τον κτηνίατρο, αφού οι ιδιαιτερότητες στο χειρουργικό κομμάτι αλλά και τα ειδικά εργαλεία που χρειάζονται, δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο τη διαδικασία. Τα πουλιά που χειρουργούνται, φτάνουν στο χειρουργείο όταν έχουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα με την υγεία τους, αφού στα πουλιά δεν κάνουμε χειρουργεία για προληπτικούς λόγους όπως κάνουμε στον σκύλο ή στη γάτα.

Το πιο συχνό πρόβλημα στους παπαγάλους έχει σχέση με το αναπαραγωγικό σύστημα, όταν έχουν πρόβλημα με αυγά που έχουν κολλήσει στον ωαγωγό και πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά. Επίσης, είναι συχνές οι μάζες, οι νεοπλασίες, αφού όπως και σε όλα τα ζώα έτσι και στα πουλιά μπορεί να εμφανιστεί καρκίνος, μάζες ή αποστήματα.

Στα πολύ μικρά πτηνά όπως είναι τα καναρίνια, το πιο συχνό χειρουργείο είναι ο ακρωτηριασμός του ποδιού, κάτι που προκύπτει από κάποιο πρόβλημα με τον μεταλλικό δακτύλιο που φοράνε στο πόδι, γιατί αν ο ιδιοκτήτης δεν παρατηρήσει εγκαίρως ότι κάτι έχει συμβεί, νεκρώνεται το πόδι και πρέπει μετά να ακρωτηριαστεί. Το δεύτερο πιο συχνό χειρουργείο στα καναρίνια είναι οι διάφορες μάζες και νεοπλασίες, οι οποίες αφαιρούνται γρήγορα όταν βρίσκονται στο δέρμα ή κάπου εξωτερικά που υπάρχει εύκολη πρόσβαση. Στα μικρά παπαγαλάκια, το πιο συνηθισμένο χειρουργείο έχει σχέση με το αναπαραγωγικό σύστημα και τα αυγά, όπως και στους μεγάλους παπαγάλους.

Οι δυσκολίες στο χειρουργείο ενός μεγαλύτερου ή μικρότερου πτηνού είναι πολλές και οι περισσότερες έχουν σχέση με την αναισθησία και την αντιμετώπιση του ζώου που βρίσκεται υπό αναισθησία. Επειδή είναι μικρά ζώα, χάνουν θερμότητα πολύ γρήγορα, οπότε χρειάζεται να υπάρχει ειδική μέριμνα για αυτό το θέμα.

Επίσης, η αναισθησία τους δεν είναι ίδια με αυτή που κάνουμε στα θηλαστικά, οπότε χρειάζονται άλλη αντιμετώπιση αναισθησιολογικά, ενώ επειδή είναι όλα κάτω του ενός κιλού (τα μικρότερα μπορεί να ζυγίζουν μόνο 60 έως 100 γραμμάρια), θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί αναισθητική μηχανή διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιούμε για τα μεγαλύτερα ζώα.

Οι περισσότεροι κτηνίατροι στην Ελλάδα έχουν μηχάνημα που είναι σχεδιασμένο για ανθρώπους και χρησιμοποιείται άριστα στον σκύλο και στη γάτα, όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ένα πολύ μικρό πτηνό. Επίσης, πρέπει να έχουμε ειδικούς μικρούς τραχειοσωλήνες για να διασωληνώνουμε τους παπαγάλους και να ξέρουμε να τους χρησιμοποιούμε σωστά, γιατί η διαδικασία έχει κάποιες ιδιαιτερότητες.

Ένα άλλο θέμα που αντιμετωπίζουμε με τους παπαγάλους είναι ότι συνήθως όταν βάλεις έναν τραχειοσωλήνα, ο παπαγάλος σταματάει να αναπνέει, οπότε πρέπει να υπάρχει προσωπικό εκπαιδευμένο ώστε να παρακολουθεί και να συντηρεί το ζώο εν ζωή όση ώρα διαρκεί το χειρουργείο.

Επιπλέον, τα πουλιά έχουν εντελώς διαφορετική φυσιολογία από τα θηλαστικά, οπότε και το αναπνευστικό τους σύστημα είναι πολύ διαφορετικό. Αυτό τα κάνει πιο εύκολα στην αναισθησία για μικρό χρονικό διάστημα γιατί δεν χρειάζονται τραχειοσωλήνα ή ενέσιμα φάρμακα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απευθείας εισπνεόμενο αναισθητικό που τα κοιμίζει πολύ γρήγορα, όμως αντίστοιχα ξυπνάνε και πολύ γρήγορα.

Άρα, για μικρό χρονικό διάστημα η αναισθησία είναι ευκολότερη και ασφαλέστερη, όμως για μεγάλο χειρουργείο που διαρκεί πολύ, η αναισθησία είναι πιό επικίνδυνη και οι πιθανότητες να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα είναι αρκετά περισσότερες από ό,τι σε ένα θηλαστικό. Σε πολύ μικρά πουλιά όπως πολύ μικρά παπαγαλάκια, καναρίνια, καρδερίνες κλπ συνήθως δεν βάζουμε τραχειοσωλήνα γιατί είναι δύσκολο μηχανικά να το πετύχουμε-το κάνουμε, αλλά μόνο όταν είναι άκρως απαραίτητο- και ξέρουμε ότι έχουμε αναισθησία με ασφάλεια περίπου για 20 λεπτά.

Για παραπάνω από 20 λεπτά τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ και ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά, άσχετα με το είδος της επέμβασης. Ειδικά όμως στα πολύ μικρά πτηνά, έχουμε και το επιπλέον πρόβλημα της αιμορραγίας, γιατί σε ένα τόσο μικρό ζώο, κάθε σταγόνα αίματος μετράει, αφού έχουν ελάχιστα περιθώρια να χάσουν αίμα και να επιζήσουν. Γιαυτό και τα πολύ μικρά πτηνά μπαίνουν στο χειρουργείο μόνο σε ακραίες περιπτώσεις όταν απειλείται η ζωή τους, ενώ είναι σημαντικό να είμαστε πολύ καλά προετοιμασμένοι ώστε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

Στο καθαρά χειρουργικό κομμάτι, χρειάζονται πολύ μικρά χειρουργικά εργαλεία αλλά και ειδικές γνώσεις της ανατομίας των ζώων αυτών, αφού η ανατομία τους είναι πολύ διαφορετική από τα θηλαστικά, ενώ λόγω μικρού μεγέθους χρειάζεται πολύ περισσότερη προσοχή γιατί ο ασθενής μας είναι πολύ πιο εύθραυστος από ένα μεγαλύτερο ζώο. Έτσι, το πιο απλό χειρουργείο σε έναν παπαγάλο, στην πραγματικότητα είναι σαν ένα πολύ δύσκολο χειρουργείο σε έναν σκύλο ή σε μια γάτα.